Event #9 Gedragsverandering
Het event van donderdag 9 juni 2022 had als doel de werkvelden gedrag en social design dichter bij elkaar te brengen en volgens ons is dat geslaagd! Mark van Vugt en Mayra Kapteijn trapten af met theorie over hoe het oerbrein in onze huidige maatschappij tegen inclusiviteitsvraagstukken aanloopt. Dat je je brein kunt zien als een spier die je hierin kunt trainen. Tijdens de werksessies viel vooral op hoeveel inspirerende interventie ideeën er in de samenwerking tot stand kwamen en hoe daarin het integrale denken is aangewakkerd. Kijk het plenaire deel hieronder terug! Samenvattingen en geleerde lessen van dit event volgen snel.
Speakers
This session is moderated by Danielle Arets.
Bekijk het evenement terug!
Wrap-up
Dit event met als thema ‘Gedragsverandering’ had al doel om de werelden van gedragswetenschappen en social design dichter bij elkaar te brengen. Om te snappen van elkaar hoe we denken, hoe we werken en hoe we vraagstukken aangaan. Dit omdat gedragsverandering een essentiële component is in een groot deel van social design projecten. En gedragswetenschappers kunnen nog veel leren van de reflectieve, integrale en co-creatieve aanpak van social designers.
Gedragswetenschappers en social designers gingen met elkaar in gesprek, brainstormden op urgente casussen en gingen gezamenlijk op zoek naar snijvlakken en samenwerkingskansen. Ze namen een kijkje in elkaars hoofd, door concreet aan de slag te gaan en werkwijzen met elkaar te delen.
Evolutionair psycholoog en auteur van het boek ‘Mismatch’ Mark van Vugt en Mayra Kapteijn trapten plenair af met een inspirerende presentatie over het oerbrein. Samen vertelden ze ons over verschillende mismatches in onze maatschappij, zoals de behoefte om vet en suikerrijk te eten en ook de manier waarop wij onze vriendschappen vormgeven. Het voorbeeldproject voor de Hema dat Mayra in het verleden leidde, gaf een beeld over hoe ons oerbrein ons inclusiviteitsdenken in de weg kan zitten, doordat dat oerbrein gewend is om met mensen om te gaan die op ons lijken. De plenaire presentatie is terug te zien in de video.
De werksessies waren opgedeeld in twee delen: het ene deel werd begeleid door social designers en het andere door gedragswetenschappers. De social designers bogen zich over kritische stellingen zoals ‘Elk sociaal-maatschappelijk vraagstuk is geschikt om gedragsleer toe te passen’.
Een van de breakout groepen had het over de rol van de ontwerper wanneer het gaat om gedragsverandering en dat een social designer eigenlijk vaak de status quo bevraagt, en daarmee ander gedrag uitlokt. Daarbij kun je niet anders dan kleur bekennen, en meegaan met het tijdsbeeld van dat moment. Zo werd in de jaren '70 nog roken voorgeschreven door dokters als middel om rustig te worden. Je kunt het uitdagen tot verandering dus vooral binnen bepaalde maatschappelijke kaders voor elkaar krijgen.
Men was het er in verschillende breakout groepen over eens dat je als social designer veel overeenkomsten hebt met een psycholoog. Je bent namelijk bezig met het vormgeven van emoties en ervaringen. Sterker: als je als ontwerper iets wilt veranderen, zonder begrip voor wie je dat doet en inzicht in hoe diegene denkt en doet, dan blijf je tegen dezelfde problemen aanlopen. Er leek een algemeen interesse in meer kennis over gedragsverandering, mogelijk door middel van samenwerking met gedragswetenschappers of ook door het volgen van een gedragsopleiding.
Veel social designers kenmerken zich met eigenschappen als empathisch of het verbinden van mensen, maar zijn deze eigenschappen genoeg om met ontwerp menselijk gedrag te veranderen? Yara Cavalcanti Araujo, docent aan de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht (HKU) probeert in haar lessen deze kant van het ontwerper aan haar studenten mee te geven, maar merkt dat veel studenten het bijvoorbeeld erg spannend vinden om vreemde mensen aan te spreken.
De gedragswetenschappers hadden allemaal verschillende casussen voorbereid. Onderaan vind je alle breakout sessies met de desbetreffende hosts. Wat bijvoorbeeld opviel, was dat de social designers aan tafel verrast waren over de gedetailleerde theorie die achter bijvoorbeeld het stimuleren van mensen om meer te lopen en fietsen steekt. Er werden verschillende gedragsmodellen laten zien, onder andere het Behavior Change Wheel dat naast het creëren van een overzicht van verschillende gedragsfactoren, ook suggesties doet voor interventierichtingen. Tegelijkertijd lieten de aanwezige social designers zien dat het juist ook belangrijk is om verder te kijken dan theorieën en modellen. Om integraal te denken, de gehele context te bevragen, en om ook buiten het boekje te durven kijken. Zo was er bijvoorbeeld een groep die nadacht over hoe je ervoor kunt zorgen dat mensen met schulden hulp vragen en ook accepteren. Die vraag werd al snel door de social designers kritisch uiteengetrokken. Want vinden wij hulp vragen niet überhaupt lastig? De groep boog zich vervolgens over de meer integrale vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat het vragen van hulp iets is dat we op vroege leeftijd al aanleren. Op school bijvoorbeeld. Op die manier zouden we op maatschappelijk niveau kunnen normaliseren dat het vragen van hulp oké is.
