Event #11 Social (?) Design
Author: Anniek Moll, co-host of the 11th SDS event.
Scroll down for the English version and the video of the event!
Wat betekent het om daadwerkelijk sociaal te ontwerpen en wanneer weten we of dit lukt?
Tijdens dit elfde SDS event met als thema Social (?) Design brachten we filosofen en social designers met elkaar in gesprek om te bevragen wat het sociale in social design kan betekenen. Want, met wie beter over dit soort fundamentele vragen na denken dan met filosofen? Als we conceptueler nadenken over wat sociaal allemaal kan betekenen, en welke vragen dit oproept, dan kunnen we wellicht ook beter definiëren wat social design als discipline vertegenwoordigt. De insteek van het evenement was hierbij dat we samen op onderzoek uit gingen. Door te spelen met gedachten en door perspectieven uit te wisselen wilden we gedachtes strekken, grenzen van social design verkennen en mensen inspireren om hier met elkaar over door te denken.
Wat is het sociale in social design?
Filosofen Leon Heuts en Thomas Nys gingen onder leiding van moderator Daniëlle Arets met social designers Matthijs van Dijk en Iris van Genuchten in gesprek (dit is opgenomen en te vinden in de video). De eerste fundamentele vraag die besproken werd was natuurlijk: wat betekent het sociale? Hierbij kwamen verschillende punten naar boven. Als het sociale voor het collectief staat en social design hiervoor ontwerpt, wie bepaalt dan wat het collectief definieert? Voor social design ligt er een rol om mensen die niet altijd als onderdeel hiervan worden gezien, actief een stem te geven. Dit vraagt dus om kritisch zelfonderzoek van social designers: hoe zorg je datje écht voor het collectieve ontwerpt.
Om daadwerkelijk sociaal te ontwerpen moeten we een actieve uitwisseling van ideeën hebben. Zodat er iets nieuws kan ontstaan, iets wat je van tevoren nog niet kon weten. Naar anaolgie van Hannah Arendt, we moeten alle perspectieven en ideeën op tafel leggen en dan met elkaar bekijken: wat gaan we daarmee doen, wat willen we daadwerkelijk veranderen en hoe kunnen we dat doen. De vraag die hierbij ook naar boven kwam is de rol van onafhankelijkheid. Is autonomie een totale onafhankelijkheid van het sociale? We hebben vaak een idee dat autonomie een gemis aan beïnvloeding van buitenaf vertegenwoordigt. Maar misschien is dit niet altijd het geval. Als we worden beinvloedt om op een bepaalde manier te reflecteren, dan worden we ondersteund in dat reflectieve vermogen en de uitwisseling van ideeën. Dit kan juist bijdragen aan een versterkte gemeenschap waarin autonome burgers zelf kunnen reflecteren, zonder in een richting gestuurd te worden.
Welke rol heeft een social designer?
De vraag die hierbij omhoog komt is ook: hoeveel autonomie heb je als ontwerper om daar actie in te ondernemen. Vaak zijn er binnen opdrachten ook politieke agenda’s die een project in een richting kunnen sturen en die de mogelijkheid voor openheid serieus beïnvloeden. Als social designer is er dus een uitdaging om onafhankelijk te blijven bewegen, om zo daadwerkelijk het collectief en de gemeenschap te blijven vertegenwoordigen binnen een vraagstuk. Dit betekent ook dat er een rol is voor social designers om fundamentelere vragen te blijven stellen die bijvoorbeeld gaan over burgerrechten, gelijkheid, het verschil tussen arm/rijk. Ook wanneer bestuurders het vraagstuk politiek en praktisch willen afbakenen. De funamentele vragen die aan zo’n vraagstuk ten grondslag liggen, zijn juist vaak de sociale vragen én dus belangrijk om wel te blijven stellen. Als social designer moet je, net als filosofen, dus weerstand bieden aan vragen die vanzelfsprekend lijken.
De rol als social designer komt ook met een zekere macht en vraagt daarom om nederigheid en verantwoordelijkheidsgevoel. Het feit dat jij als social designer ergens ‘op bezoek’ komt of onderzoek doet is in zichzelf al een zeker machtsverschil. Op die manier kan social design, met de beste intenties, zelf een sociaal ongewenste activiteit verzorgen. Hoe zorg je dat je daar bewust van bent en sensitief mee om gaat? Dat betekent niet dat je daardoor niet op onderzoek uit moet gaan. Maar vraag jezelf af: wanneer heb je écht nieuwe input uit de praktijk nodig en wanneer kan je je laten informeren door bestaande bronnen. Een belangrijke vraag hierbij is: doe je dit om het collectief te representeren of voor je eigen onderzoek?
Breakouts voor verdiepende perspectieven
Er waren zes verschillende breakouts met uiteenlopende thema’s: van een monument voor teleurstellingen, een kompas voor vertrouwen tot het deconstrueren van social design.
Twee breakouts gingen dieper in op onze geest en de beleving van onze ervaringen. Zo werd binnen de breakout ‘mind design’ van Rico Sneller en Emina Essekeyeva besproken hoe zinvol ontwerp ook een bepaalde geesttoestand vereist. Hoe kunnen we de geest die nodig is voor creativiteit en die het tot stand komen van design faciliteert, ontwerpen? Er bleken meerdere belangrijke aspecten naar voren te komen, deze werden als bewustzijn samengevat. Bewustzijn t.o.v culturen, openheid, dromen, tegenstellingen etc. Een andere groep vertrok met Esmé Calis naar buiten en bespraken gezamenlijk hun teleurstellingen. Een krachtig staaltje omdenken. Uiteindelijk maakte ze een monument voor hun teleurstellingen. Als viering, om er bij stil te staan wat nou eigenlijk belangrijk voor je is. Wat belangrijk voor je is, heeft wellicht ook te maken met zorg dragen.
In de groep van Jacob Voorthuis werd de esthetiek van zorg besproken. Esthetiek kijkt naar de harmonie van de dingen in hun samenwerking. De ethiek van zorg is bekend, maar de esthetiek: wat kan dit zijn? Wanneer is zorg mooi en hoe kan je mooi ‘zorgen’? Uiteindelijk kwamen zij op een invulling waarbij alle aspecten tot hun recht komen en in een beredeneerd harmonieus geheel samenwerken, zorggever en ontvanger. Hoe de rol van esthetiek binnen social design ook de relatie tussen organisaties en burgers vorm geeft werd verder onderzocht in de groep van Gijs de Boer. Samen onderzochten zij: wanneer en hoe kan iets vertrouwen uitstralen. Op basis daar van maakten zij een kompas, die in kaart brengt hoe esthetieke keuzes een bepaalde relatie vorm geven. Hoeveel invloed mag / kan je eigenlijk hebben als social designer? Zij kwamen tot de conclusie dat welke esthetiek betrouwbaar lijkt hangt af van of het past binnen de situatie. Soms wil je een vriendelijke helper, en soms is een ‘stabiele’ top-down organisatie wenselijk. Esthetiek aanpassen om vertrouwen te winnen kan manipulatief worden. Sander van der Zwan besprak met mensen de verschillende tradities binnen social design en hoe zij verschillende posities in nemen ten opzichte van de rol van ontwerpers. Moeten we ‘big ego designers’ (ontwerpen zonder naar anderen te luisteren) worden of beter ‘post-it designers’ (zij die vooral luisteren naar wat anderen zeggen en dat opschrijven)? De waarheid volgens de discussiegroep ligt in het midden.
De waarde van ontwerp is juist om continu te veranderen, er moet een openheid zijn voor anderen om iets toe te kunnen voegen of iets weg te halen. Dit is vooral belangrijk omdat ontwerpers ook niet weten wat ‘goed’ is. Daarom moeten we niet voor mensen ontwerpen, maar mét. De panelleden bleven ook nog even hangen en hebben in een online breakout met een aantal mensen door gepraat over de thema’s die in de plenaire discussie aan bod kwamen.
Benieuwd naar de foto’s die zijn gemaakt tijdens het event?
Ze zijn te vinden via onderstaande link.
Wil je het evenement terugkijken? Scroll dan helemaal naar beneden op deze pagina!
English version
What does it mean to actually design socially and when will we know if it succeeds?
At this 11th SDS event with the theme Social (?) Design, we brought philosophers and social designers together to question what the social in social design can mean. Since, who better to think about these kinds of fundamental questions with than philosophers? If we think more conceptually about what social can mean, and what questions it raises, then perhaps we can also better define what social design represents as a discipline. The approach of the event here was to explore together. By playing with thoughts and exchanging perspectives, we wanted to stretch thoughts, explore the boundaries of social design and inspire people to think about this together.
What is the social in social design?
Philosophers Leon Heuts and Thomas Nys, entered into a conversation led by moderator Daniëlle Arets, with social designers Matthijs van Dijk and Iris van Genuchten (this was recorded and can be found in the video). The first fundamental question discussed was of course: what does the social mean? Several points emerged here. If the social stands for the collective and social design designs for this, who decides what defines the collective? There is a role for social design to actively give voice to people who are not always seen as part of it. So this requires critical self-examination by social designers: how do you make sure you are really designing for the collective.
To actually design socially, we need an active exchange of ideas. So that something new can emerge, something you couldn't know beforehand. To Hannah Arendt's anaolgy, we need to put all perspectives and ideas on the table and then see together: what are we going to do with that, what do we actually want to change and how can we do that. The question that also arose here is the role of independence. Is autonomy total independence from the social? We often have an idea that autonomy represents a lack of outside influence. But perhaps this is not always the case. If we are influenced to reflect in a certain way, we are supported in that reflective capacity and the exchange of ideas. This may actually contribute to a strengthened community in which autonomous citizens can reflect for themselves, without being steered in a direction.
What role does a social designer have?
The question that arises here is also: how much autonomy do you have as a designer to take action in this. Often within assignments, there are also political agendas that can steer a project in a direction and seriously affect the possibility for openness. So, as a social designer, there is a challenge to keep moving independently within an issue, in order to actually keep representing the collective and community. This also means that there is a role for social designers to keep asking more fundamental questions that are, for example, about civil rights, equality, the difference between rich/poor. Even when administrators want to delineate the issue politically and practically. The fundamental questions underlying such an issue are often precisely the social questions and therefore important to keep asking. As a social designer, like philosophers, you must therefore resist questions that seem obvious.
The role as social designer also comes with a certain power and therefore requires humbleness and a sense of responsibility. The fact that you, as a social designer, are 'visiting' a place or doing research is in itself a certain power difference. In this way, social design, with the best of intentions, can itself provide a socially undesirable activity. How do you make sure you are aware of that and deal with it sensitively? That doesn't mean you shouldn't explore as a result. But ask yourself: when do you really need new input from practice and when can you let yourself be informed by existing sources. An important question here is: are you doing this to represent the collective or for your own research?
Breakouts for deeper reflections
There were six different breakouts with diverse themes: from a monument to disappointment, a compass for trust to deconstructing social design. Two breakouts delved deeper into our minds and the perception of our experiences.
For instance, within the breakout 'mind design' by Rico Sneller and Emina Essekeyeva, they discussed how meaningful design also requires a certain state of mind. How can we design the mind required for creativity and that facilitates the emergence of design? Several important aspects emerged; these were summarised as awareness. Consciousness towards cultures, openness, dreams, contradictions, etc. Another group left with Esmé Calis and discussed their disappointments together. A powerful example of rethinking. In the end, they made a monument for their disappointments. As a celebration, to reflect on what is actually important to you.
What is important to you may also have to do with caring. Jacob Voorthuis' group discussed the aesthetics of care. Aesthetics looks at the harmony of things in their cooperation. The ethics of care are well known, but aesthetics: what can it be? When is care beautiful and how can you 'care' beautifully? In the end, they arrived at an interpretation where all aspects come into their own and work together in reasoned harmony, care-giver and recipient. How the role of aesthetics within social design also shapes the relationship between organisations and citizens was further explored in Gijs de Boer's group. Together they investigated: when and how can something radiate trust. Based on that, they made a compass, which maps how aesthetic choices shape a certain relationship. How much influence should / can you actually have as a social designer? They concluded that which aesthetic seems reliable depends on whether it fits the situation. Sometimes you want a friendly helper, and sometimes a 'stable' top-down organisation is desirable. Adapting aesthetics to gain trust can become manipulative. Sander van der Zwan discussed with people the different traditions within social design and how they take different positions towards the role of designers. Should we become 'big ego designers' (designing without listening to others) or better 'post-it designers' (those who mainly listen to what others say and write it down)? The truth, according to the discussion group, lies in the middle.
The value of design is precisely to change continuously, there should be an openness for others to add something or take something away. This is especially important because designers don't know what is 'right' either. Therefore, we should not design for people, but with them. The panellists also stuck around for a while and continued talking to a number of people in an online breakout about the themes raised in the plenary discussion.
Curious about the pictures that were made during the event?
They can be found via the link below!
Watch the event here!
https://vimeo.com/768037275