Dit debat betrekt een brede groep aan social enterprises die zichtbare impact hebben op de maatschappij. We vergelijken de aanpak van ontwerpers en de meerwaarde die zij daarin kunnen hebben.

Actuele vraagstukken:

• Hoe kunnen we successen & mislukkingen met elkaar delen?

• Hoe meten we praktisch de impact van social design projecten?

Update

Het vierde en laatste event van dit jaar behelsde het thema impact. Een thema dat vanaf de aftrap door Danielle - onze moderator - al merkbaar ambigu is. Madelaine Berlis van Afdeling Buitengewone Zaken ziet impact maken als hoofddoel van Social Design, want we ontwerpen immers voor de ‘common good’. André Schaminée vraagt zich af of we impact meting wel moeten willen, want vormt het niet meer een belemmering voor ons open proces? Nicky Liebregts ziet Social Designers als sprinters die het lastig vinden om een marathon te lopen; een skill die je nodig hebt voor effectieve impact.

Presentaties en panel discussie

Nynke Tromp en Anniek Mol tonen hun modellen, waarbij ze ingaan op de verschillende waarde componenten die in het Social Design werkveld ingezet worden en de manier waarop je deze waarde creatie in jouw eigen Social Design traject kunt identificeren en kunt doorontwikkelen. Aan hand van de casus van Rural Spark, opgericht en geleid door Marcel van Heist, wordt gediscussieerd over wat er nodig is om je beloofde impact waar te maken en hoe ingewikkeld dat is wanneer jouw waardeclaim lastig meetbaar is. Aan deze discussie voegt zich ook Marjelle Vermeulen-Oosterling van het Impact Centre Erasmus die ons meeneemt in hoe je impact meting kunt implementeren in je traject en hoe dat eigenlijk niet ingewikkeld hoeft te zijn. Maar hoe kun je van tevoren een waardeclaim maken als je intuïtief te werk gaat als ontwerper?

Dit plenaire gedeelte van het event is opgenomen, en op ons vimeo kanaal terug te vinden, een aanrader!

Na het plenaire deel volgden de breakout sessies. Drie van onze hosts doet verslag:

Jop Japenga

“In deze sessie bespraken we de tegenstrijdigheid die lijkt te zitten tussen het open, verkennende karakter van veel exploratieve ontwerp-trajecten en de gangbare manieren om impact te meten, die vaak uitgaan van het valideren of meten van vooraf gedefinieerde waarde-kaders. In de sessie bespreken we verschillende strategieën om daarmee om te gaan. Vanwege het subjectieve karakter van toegevoegde waarde wordt betwijfeld of dat dit wel aan een betrokken ontwerper is om zich met de meting bezig te houden. In elk geval wordt het belang van diverse perspectieven benadrukt. Experts en andere betrokkenen die een brede blik hebben op de specifieke context waarin gewerkt wordt zouden een belangrijke rol kunnen spelen. Ook wordt in het gesprek duidelijk dat er naast kwantitatieve impact-measures ook ruimte moet zijn voor kwalitatieve reflectie op ieders doelen. In die laag kunnen waarden die gaandeweg ontdekt worden makkelijker een plek krijgen.”

“Naast kwantitatieve impact-measures moet ook ruimte zijn voor kwalitatieve reflectie op ieders doelen. In die laag kunnen waarden die gaandeweg ontdekt worden makkelijker een plek krijgen.” - Jop Japenga

Nicky Liebregts

“What gives you energy during a design project? It is important to facilitate moments of energy during the design process, to keep you focused and keep the motivation up. Whether it's analysing information, talking to people or coming up with new concepts, be sure to include those moments all throughout the process to keep the spirits up. For example: if your project works towards an end goal where everything has to come together to launch the project, don't just celebrate your success at the end: take time to reflect on the different elements and take your energy from the parts instead of the sum.”

Anniek Moll

“In de waarde creatie sessie hebben we gekeken hoe verschillende projecten invulling geven aan het ontwerpen vanuit een bepaalde waarde om zo te achterhalen wat nu de daadwerkelijke impact van deze projecten was. Om dit te doen heeft iedereen eerst voor een eigen gekozen project de verschillende onderdelen van het waarde validatie model ingevuld. Daarna hebben we met elkaar besproken wat iedereen had ingevuld en hoe het überhaupt bevalt om op zo’n manier naar een project te kijken.

Door het invullen van het schema kwamen mensen tot nieuwe realisaties over hun project. Zo kwam iemand er achter dat ze tijdens het project 1 van de 2 missies die zij origineel hadden, naar de achtergrond hadden laten verdwijnen. Ook merkte we door het schema dat het moeilijk is om niet meteen in termen van interventies te praten als het gaat om het effect dat je wilt bereiken met je project. Maar juist door daar boven te hangen kan je op een hoger niveau nadenken over het effect en het uiteindelijke doel daar van. Iemand merkte op: ‘als we dit schema hadden gebruikt tijdens het werken aan dit project, waren we denk ik wel met een andere interventie gekomen’ en de gedeelde mening was dat deze manier van naar een project kijken interessante nieuwe inzichten gaf. Mooie gewaarwordingen dus!

Aan het eind ontstond ook nog een onderhoudend gesprek over hoe je nu écht impact kan maken en er voor kan zorgen dat je binnen een project verbonden kan blijven aan die missie. De realiteit biedt ook niet altijd de mogelijkheden om volledig een nobel streven te kunnen blijven najagen. In een kapitalistisch systeem, berustend op markt waarde moet je soms als ondernemer keuzes maken die je vorm van impact bepalen. Voordat we hier nog verder over konden praten was de tijd helaas al weer op, maar met zeker nog genoeg stof tot nadenken verlieten wij de break-out room.”

“Iemand merkte op: ‘als we dit schema hadden gebruikt tijdens het werken aan dit project, waren we denk ik wel met een andere interventie gekomen” - Anniek Moll

Vurige stellingen als food for thought

Uit de breakout groepen zijn een aantal stellingen voortgekomen. Zeker weten dat jij - de lezer - het niet overal mee eens bent. En dat is juist de bedoeling! Want juist het thema impact is nog lang niet uitgedacht met betrekking tot ons vakgebied Social Design. Wij strijden er dan ook voor dat we hier volgend jaar verder op door gaan en constructieve, kritische discussies voeren over onder andere onderstaande stellingen.

Stellingen:

1. Wanneer je reflecteert op je eigen proces en je impact ervan is het noodzakelijk om expertise erbij te betrekken

2. We moeten ons niet teveel laten belemmeren door het willen maken van impact want we kunnen het toch niet altijd in één keer goed doen (#iteratief)

3. Pas wanneer we onze impact vooraf en achteraf bepalen en meten, kunnen we echt hard maken dat we waarde hebben toegevoegd aan een bepaald systeem

4. Impact meting is voor de bühne en kan het proces juist vertroebelen

5. Stap 1 is impactdenken, dus het bedenken hoe jouw traject waarde kan toevoegen aan het maatschappelijke vraagstuk waarvoor je ontwerpt. Dat is niet moeilijk en zou elke social designer moeten doen

6. Social designers zitten vooral op krachtinspanning, die vinden het te lastig om later nog terug te komen bij een project ter review

7. In plaats van impact meting moeten we ons richten op expliciete kwalitatieve reflectie

Deze stellingen plaatsen we in onze LinkedIn groep om daar de discussie verder aan te wakkeren. Want we zijn nog lang niet uitgepraat!